Het Natuurbeheerplan: informatie, maken en vaststellen

Het Natuurbeheerplan (NBP) is een beleidskader voor het provinciale natuurbeleid. In het Natuurbeheerplan begrenzen en beschrijven provincies de gebieden waar beheerders subsidie kunnen krijgen voor het beheer en de ontwikkeling van natuur, agrarische natuur en landschapselementen. Subsidie is alleen mogelijk voor de beheertypen van de Index Natuur en Landschap die in het Natuurbeheerplan zijn begrensd en vastgesteld.

Beheertypenkaart en ambitiekaart

De begrenzing is aangeduid op twee kaarten, de beheertypenkaart en de ambitiekaart. Op de beheertypenkaart staat de actuele natuursituatie voor het (agrarisch) natuurbeheer. Op de ambitiekaart staat de ambitie van de provincies voor de (agrarische) natuur.

Zoekgebieden agrarisch natuurbeheer en zoekgebied water

Bij het agrarisch natuur- en landschapsbeheer wordt ook gewerkt met zoekgebieden agrarisch natuurbeheer en zoekgebied water. Dit zijn begrensde zoekgebieden waarbinnen subsidie voor agrarisch natuurbeheer voor een van de vier agrarische leefgebieden en de categorie water kan worden aangevraagd. De agrarische leefgebieden worden ook wel aangeduid als agrarische natuurtypen. De 3 agrarische leefgebieden zijn de typen A11, A12 en A15 van de Index Natuur en Landschap. De categorie water bestaat uit het type W01.

Hoe komt het Natuurbeheerplan tot stand?

Elke provincie heeft een natuurbeheerplan, dat jaarlijks geactualiseerd kan worden. Het proces start met het voornemen van de provincie om het plan op één of meer onderdelen aan te passen. Aanleiding voor de wijziging kan zijn een beleids- of stelselwijziging, voortschrijdend inzicht /nieuwe ontwikkelingen, geconstateerde fouten/rechtspraak of wensen van beheerders.

De provincies maken hun Natuurbeheerplannen op basis van het Informatiemodel Natuur (IMNa)Deze link opent in een nieuw tabblad. Dit model is afgeleid van de beheertypen uit de Index Natuur en Landschap en biedt een definitiekader (een gemeenschappelijke taal) waarmee provincies en ketenpartners gegevens en informatie gestandaardiseerd kunnen uitwisselen.

Voor het tekstuele deel van het Natuurbeheerplan maken provincies gebruik van een Format Natuurbeheerplan versie 11(bijgewerkt op 21-03-2024). De werkgroep Natuurbeheer stelt het format jaarlijks vast.

Taakverdeling

Beheerders
  • (Gecertificeerde) beheerorganisaties leveren voorstellen voor wijziging van de beheertypenkaart en/of ambitiekaart digitaal aan de provincie aan conform IMNA-specificaties.
  • Beheerders en beheerorganisaties dienen eventueel hun zienswijze op ontwerp-wijzigingen van het natuurbeheerplan in.
Provincie
  • Stelt (gecertificeerde) beheerorganisaties tijdig op de hoogte van het voornemen het natuurbeheerplan aan te passen en communiceert gericht met beheerders van wie de beheersubsidie in het volgende jaar afloopt over het Natuurbeheerplan (NBP).
  • De beleidsmedewerker beoordeelt de voorstellen van beheerorganisaties en wijzigingsverzoeken van beheerders en verwerkt de resultaten.
  • De GIS-medewerker past de beheertypenkaart en/of ambitiekaart en de bijbehorende database hierop aan en valideert de wijzigingen conform het Informatiemodel Natuur (IMNa).
  • Gedeputeerde Staten van de provincie stelt (de wijzigingen) van het natuurbeheerplan in ontwerp vast en legt deze ter visie. Deze fase kan eventueel worden overgeslagen als de wijzigingen in overleg met belanghebbenden tot stand zijn gekomen. Let wel: het traject van vaststelling en ter inzage legging van het natuurbeheerplan is geen onderdeel van de Digitale Keten Natuur.
  • De provincie uploadt het ontwerp-Natuurbeheerplan ook naar de SNL-applicatie. BIJ12 levert het landelijk ontwerp-Natuurbeheerplan aan de ketenpartners.
  • Als een beheerder of een andere belanghebbende naar aanleiding van de ter visie legging een zienswijze indient, dan beoordeelt de beleidsmedewerker deze voor het vast te stellen definitieve Natuurbeheerplan.
  • De GIS-medewerker verwerkt de aanpassingen op de kaart. Aansluitend vindt een technische validering van het definitieve plan plaats.
  • Hierna vindt een beleidsmatige kwaliteitscontrole van de beheertypenkaart plaats.
  • Daarna volgt vaststelling van (de wijzigingen in) het Natuurbeheerplan door Gedeputeerde Staten.

Het vastgestelde natuurbeheerplan wordt gepubliceerd in de Staatscourant.
Belanghebbenden kunnen dan eventueel bezwaar en beroep aan te tekenen op het plan.

Natuurbeheerplan maken en vaststellen

Het natuurbeheerplan beschrijft de provinciale doelen op het gebied van natuur- en landschapsbeheer. Het is ook het leidende document voor de subsidiemogelijkheden en -verlening voor het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL). De natuurbeheer- en landschapsbeheertypen van de Index Natuur en Landschap liggen voor alle percelen en terreinen vast in het natuurbeheerplan. Subsidie is alleen mogelijk voor het beheertype dat in het natuurbeheerplan is begrensd en vastgesteld.

Het natuurbeheerplan bestaat uit minimaal twee digitale kaarten met een toelichtende tekst:

  • Beheertypenkaart

    : hierop staat de actuele natuursituatie voor het (agrarisch) natuurbeheer. Deze kaart is de basis voor beheersubsidies.

  • Ambitiekaart

    hierop staat de ambitie van de provincies voor de natuur. De kaart geeft aan welke natuur over ongeveer tien jaar gerealiseerd kan zijn in de natuurgebieden.

Basis voor de kaarten is het Informatiemodel natuur (IMNa)

Basis voor de kaarten is het Informatiemodel natuur (IMNa). Sinds 2010 maken de twaalf provincies hun natuurbeheerplannen op basis van het IMNa. Het Informatiemodel is afgeleid van de beheertypen uit de Index Natuur en Landschap en biedt een definitiekader (een gemeenschappelijke taal) op basis waarvan provincies en hun ketenpartners op een eenvoudige, snelle manier gegevens uitwisselen.

De natuurbeheerplannen van de provincies worden centraal verzameld in een uniforme geo-database (databestand met geografische gegevens) met informatie die door alle provincies, uitvoeringsinstanties en beheerders gebruikt kan worden.

Vaststellen Natuurbeheerplan

Het natuurbeheerplan wordt vastgesteld en gewijzigd bij besluit van Gedeputeerde Staten van de provincies. De procedure hiervoor is in het kort als volgt. Elk jaar op of rond 1 mei stellen de provincies hun concept-natuurbeheerplan voor het komende beheerjaar (kalenderjaar) vast. De plannen liggen van half mei tot begin juli ter inzage bij de provincies. Op 1 oktober wordt het definitieve natuurbeheerplan vastgesteld. Op de vaststelling van het plan is de procedure uit afdeling 3.4. van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB) van toepassing.

Index Natuur en Landschap is de basis

De basis voor het natuurbeheerplan vormt de Index Natuur en Landschap. Dit is een landelijk uniforme ‘natuurtaal’ die de typen natuur en landschap in Nederland beschrijft. De Index Natuur en Landschap is in overleg tussen beheerders en de overheid tot stand  gekomen.

Provinciale Natuurbeheerplannen 2025

Provinciale Natuurbeheerplannen 2024

Provinciale Natuurbeheerplannen 2023

Openstellingsbesluiten

In het provinciale openstellingsbesluit staat of de subsidie wordt opengesteld en hoeveel subsidie beschikbaar is (subsidieplafonds). Het model-openstellingsbesluit stellen de provincies gezamenlijk op. De uitwerking van het provinciale openstellingsbesluit verschilt per provincie.

Aanvraagperiode SNL

  • De aanvraagperiode voor Natuurbeheer is van 15 november tot en met 31 december.
  • De aanvraagperiode voor Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer is in de periode juni tot en met oktober. De periode kan per provincie verschillen.

In het overzicht op de pagina ‘Openstellingsbesluiten SNL’ ziet u welke aanvraagperiode voor uw provincie geldt.

Natuurbeheerplan inzien via GIS-applicatie

SNL-applicatie

De Natuurbeheerplannen kunt u raadplegen in de SNL-applicatie hier vindt u ook de collectieve beheerplannen van het SNL.

Meer informatie

Neem voor vragen over het natuurbeheerplan contact op met de provincie of het provinciale informatiepunt SNL (Overzicht provinciale contactpersonen natuurbeheer SNL(bijgewerkt op 08-07-2024))

Bent u op zoek naar een oudere versie?

Kijk dan op onze archiefsite. Belangrijk hierbij is dat u als datum 11 december 2023 of eerder selecteert.