Droog hakhout is een loofbos bestaande uit houtgewas dat men niet hoog laat opschieten, maar dicht bij de grond afzet om de stronken weer te laten ontspruiten en de gevormde opslag te kunnen oogsten. Hakhoutbossen komen al eeuwen voor in Nederland.
Door hakhoutbeheer kan een voortdurende houtopbrengst gewaarborgd worden. Door het dicht bij de grond afzetten van de bomen ontstonden de kenmerkende stobben of stoven, die vele eeuwen oud kunnen zijn. Verschillende boomsoorten zorgden voor hout voor verschillende doeleinden: brandhout, gebruikshout voor bijvoorbeeld gereedschapsstelen, schors voor de leerlooierij.
Droog hakhout komt met name voor op de hogere en drogere zandgronden van Nederland en aan de kust in de binnenduinrand. Het bestaat meestal uit eiken en ook wel berk en beuk. Het beheertype betreft hakhoutcomplexen die machinaal te verwerken zijn doordat ze op goed bereikbare droge gronden staan.
Overal in de zandgebieden komen (eiken)hakhoutbossen voor, vaak omgeven door wallen en hierdoor afgeschermd van heide en ander open terrein, maar nu dikwijls omgeven door jonger bos en daardoor landschappelijk minder herkenbaar. Met name oud hakhout kan aan oude groeiplaats, dunne strooisellaag en hakhoutbeheer samenhangende bosplanten van droge standplaatsen herbergen zoals bijvoorbeeld fraai hertshooi en aan oude stoven gebonden mossen en insecten.
De standaardkostprijsbladen gaan uit van de beheermaatregelen die gemiddeld over heel Nederland gezien nodig zijn om dit beheertype in stand te houden. Afhankelijk van regionale omstandigheden kan het noodzakelijk zijn om het beheer aan te passen voor de instandhouding van het beheertype.
Bekijk de meeste actuele standaardkostprijzen voor een overzicht per natuurtype.
De beheerder dient het beheertype in stand te houden. De wijze waarop hij deze instandhoudingsverplichting invult, is aan de beheerder zelf.
Bekijk de meest actuele subsidietarieven voor de jaarvergoeding voor het Natuurbeheertype N17.02 Droog hakhout.
De vergoeding kan jaarlijks wijzigen en bedraagt 84% van de standaardkostprijs.
Het beheertype droog hakhout omvat periodiek afgezette loofbossen van enige omvang op drogere en goed bereikbare, vlakke gronden. Het hakhoutbeheer kan daardoor machinaal plaatsvinden. De oorsprong van hakhoutbossen is cultuurhistorisch bepaald; vooral voor kleinere percelen geldt dat de waarde zich dan ook vooral op dat gebied concentreert.
Kenmerkend is de aanwezigheid van hakhoutstoven; deze worden periodiek bij de grond afgezet in een cyclus van 4-15 jaar, al naar gelang de dominante boomsoort. Dat kan bijvoorbeeld eik, berk linde en/ of hazelaar zijn. Droog hakhout komt met name voor op de hogere zandgronden en aan de binnenduinrand. Oude hakhoutpercelen met een dunne strooisellaag kunnen zeldzame bosplanten herbergen, vooral wanneer de bodem basenrijk is. Oude stoven en bomen kunnen kenmerkende mossen en insecten herbergen.
De in de hakhoutpercelen aanwezige structuurelementen worden volledig bepaald door de periodieke kap, en zijn daarmee annex aan het beheertype. Er wordt dan ook geen kwaliteitsbepaling voorgesteld op basis van structuurelementen.
De biotische kwaliteit wordt uitgedrukt in het voorkomen van kwalificerende broedvogelsoorten:
| Soortgroep | Soorten |
|---|---|
| Broedvogels: | boomleeuwerik, boompieper, geelgors, gekraagde roodstaart, groenling, putter |
Tot de kwalificerende soorten kunnen ook 2 extra (bedreigd, ernstig bedreigde of verdwenen uit Nederland) Rode lijst soorten gerekend worden. Enkel van de volgende soortgroepen: vissen, reptielen, amfibieën, mossen, kranswieren, vaatplanten, dagvlinders, libellen, sprinkhanen, krekels en vogels. Deze soorten tellen alleen mee voor het aantal soorten, maar niet voor het criterium van verspreiding en soortgroepen.
Externe beïnvloeding
| Hoog | Midden | Laag | |
|---|---|---|---|
| Stikstofdepositie* | < 20 kg N ha-1 y-1 | 20-29 kg N ha-1 y-1 | > 29 kg N ha-1 y-1 |
| < 1420 mol N ha-1 y-1 | 1420-2060 mol N ha-1 y-1 | > 2060 mol N ha-1 y-1 |
* Waarde Beuken-eikenbossen met Hulst (20 kg), Eiken-haagbeukenbossen (20 kg) en Oude eikenbossen (15 kg) (Van Dobben & Van Hinsbergen, 2008).
Voor dit beheertype worden geen ruimtelijke condities gemonitord. De cultuurhistorische waarden en landschappelijke setting zijn voor dit type van groot belang en deze bepalen de ruimtelijke condities.
| Parameter | Methode | Frequentie |
|---|---|---|
| Stikstofdepositie | Opvragen stikstofdepositie | 6 jaar |
| Broedvogels | Inventarisatie kwalificerende soorten | 6 jaar |
