Kennisdocument Bever

De bever (Castor fiber) komt in Nederland voornamelijk voor in gebieden met rivieren, zoals de Biesbosch, de Gelderse Poort en langs de zijrivieren van de Maas. Ook in Flevoland en rond het Zuidlaardermeer zijn populaties te vinden. Deze locaties bieden de bever een leefomgeving met voldoende voedsel en geschikte plekken voor hun burchten. Dit kennisdocument biedt gedetailleerde informatie over de bever, zijn ecologie, leefwijze en de maatregelen die genomen kunnen worden om deze soort te beschermen.

Download het kennisdocument Bever (.pdf) Link opent in nieuw tabblad
Versie 1.0, juli 2017

Een landschapsarchitect met scherpe tanden

De bever is het grootste knaagdier van Europa en valt op door zijn grote, oranje tanden die altijd doorgroeien. Deze tanden zijn sterk genoeg om door bomen te knagen. De bever gebruikt de omgeknaagde bomen en takken om dammen te bouwen, waarmee hij water tegenhoudt en vijvers creëert. In deze vijvers bouwt hij zijn burcht, vaak met de ingang onder water, zodat hij veilig naar binnen kan zwemmen.

Bevers zijn vooral actief in de schemering en ’s nachts. Overdag rusten ze in hun burcht. Dankzij hun doorzichtige oogleden, die werken als een soort duikbril, kunnen ze onder water goed zien. Dit helpt hen bij het zoeken naar voedsel en bij het bouwen van hun dammen en burchten. Met hun dammen veranderen bevers het landschap om zich heen. Ze maken nieuwe leefgebieden waar ook andere dieren van profiteren. Bevers zijn echte landschapsarchitecten die hun omgeving op een unieke manier vormgeven om aan hun eigen behoeften te voldoen.

Een bever die door het water zwemt

Behoud van biodiversiteit

De bever is in Nederland een beschermde diersoort en speelt een belangrijke rol in het behoud van biodiversiteit. Dankzij herintroductieprojecten in gebieden zoals de Biesbosch en Flevoland is de populatie weer gegroeid. Voor een gezonde instandhouding van de bever is het belangrijk dat hun leefgebieden voldoende voedsel, veilige burchtplaatsen en rustige wateren bieden.

Bever

Bever, Saxifraga-Mark Zekhuis

Kennisdocumenten Soorten – Natuurbescherming

Over de kennisdocumenten

In de kennisdocumenten Soorten staat informatie over onder andere de kenmerkende ecologische aspecten van beschermde diersoorten. Ook staat in de documenten welke maatregelen effectief zijn voor de bescherming van de diersoorten. De kennisdocumenten worden samen met provincies en ecologische experts ontwikkeld en actueel gehouden.

Welke aanpassingen zijn er gedaan in bijgewerkte kennisdocumenten?

Inhoudelijke wijzigingen van een kennisdocument worden altijd bijgehouden in zogenoemde ‘release notes’. De release notes zijn als aparte download terug te vinden op deze pagina, onder het kennisdocument.

Wijzigingen die geen effect hebben op de inhoud, worden niet opgenomen in de release notes. Denk hierbij aan bijvoorbeeld taalcorrecties, beeldgebruik, bijschriften of opmaak gerelateerde wijzigingen.

Let op: Omgevingswet

Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. In het juridisch kader dat bij de Kennisdocumenten Soorten hoort, wordt inmiddels naar de nieuwe wet- en regelgeving verwezen. Dat is nog niet het geval voor alle kennisdocumenten zelf. Totdat wij alle kennisdocumenten hebben kunnen bijwerken, verzoeken wij u vriendelijk rekening te houden met eventuele verwijzingen naar het stelsel van de Wet natuurbescherming. Vooralsnog verwijzen wij u voor de meest actuele juridische kennis naar het juridisch kader.

Juridisch kader

Het juridisch kader, behorende bij de kennisdocumenten, geeft een overzicht van de juridische aspecten van soortenbescherming. Met de ingang van de Omgevingswet is het juridische kader aangepast naar de nieuwe wetgeving. Lees het Juridisch kader kennisdocumenten (versie 2.0, januari 2024)Deze link opent in een nieuw tabblad(bijgewerkt op 05-01-2024).

In verband met de overgang naar de nieuwe wetgeving blijft het juridisch kader onder de Wet natuurbescherming komende periode beschikbaar als naslagwerk.

Actualisatie

De informatie en de ervaringen met het gebruik van de kennisdocumenten kunnen leiden tot aanpassingen in een volgende versie van de kennisdocumenten. BIJ12 zorgt ervoor dat de kennisdocumenten ongeveer eens in de 5 jaar worden geactualiseerd. Dit houdt in dat per soort of soortgroep experts uit de wetenschap en de praktijk de meest recente kennis en ontwikkelingen over de leefwijze en ecologie van het soort, bij elkaar brengen. Daarnaast wordt de wijze van onderzoek naar de soort en de mogelijkheden voor het mitigeren van negatieve effecten geactualiseerd, wanneer recente literatuur, inzichten of deskundigenoordeel hier aanleiding toe geven. De provincies stellen de geactualiseerde Kennisdocumenten vast.

Lopende actualisaties

De kennisdocumenten van gebouwbewonende soorten van stedelijk gebied worden aangepast. Op dit moment wordt het kennisdocument van de gewone grootoorvleermuis behandeld.

Nieuw kennisdocument

Naast de actualisatie van de huidige kennisdocumenten, wordt er een nieuw kennisdocument over de laatvlieger ontwikkeld.

Rol van de provincies

Sinds de invoering van de Wet natuurbeschermingDeze link opent in een nieuw tabblad in 2017 ligt de bevoegdheid voor het verlenen van ontheffing en vrijstellingen voor activiteiten voor het overgrote deel bij de provincies. Zij hebben nu meer vrijheid voor de invulling van hun eigen natuurbeleid, waaronder de bescherming van planten- en diersoorten. Dit is onder de Omgevingswet niet veranderd. De kennisdocumenten zijn daarom beleidsarm opgesteld. Provincies maken voor het uitvoeren van hun beleid gebruik van de kennisdocumenten, bijvoorbeeld bij het verlenen van omgevingsvergunningen. Sinds de decentralisatie van het natuurbeleid beheert BIJ12 de kennisdocumenten.

Omgevingsvergunningsaanvragen en vrijstellingen kunnen worden ingediend bij de provincie. Voor juridische aspecten verwijzen wij u naar de provinciale verordeningenDeze link opent in een nieuw tabblad. Hier staan de verordeningen waarin de vrijstellingen zijn opgenomen.

Contact over Kennisdocumenten

Heeft u tekstuele vragen of suggesties of bent u op zoek naar een oudere versie? Stuur een e-mail naar kennisdocumenten@bij12.nlDeze link opent in een nieuw tabblad. Heeft u inhoudelijke vragen met betrekking tot de Omgevingswet of beoordeling van een aanvraag, dan vragen wij u contact op te nemen met de desbetreffende provincie en in enkele situaties met RVO.nl.