Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL)

Titel: SNL Subsidiestelsel Natuur en Landschap

René: SNL is opgezet om voor de Nederlandse natuur in z’n volle breedte te zorgen.
Arno: Wat uitgaat van vertrouwen in een goede professionele beheerder.
Fleur: Als stelsel om de financiering van natuurbeheer te organiseren.

Voice-over: SNL staat voor Subsidiestelsel Natuur en Landschap. Via SNL verlenen provincies subsidie voor behoud en ontwikkeling van natuurgebieden en agrarische natuur en landschap in Nederland.

Tekst in beeld: Arno Teunissen – projectleider biodiversiteit Provincie Noord-Brabant

Arno: SNL is er gekomen omdat de voorganger, programma beheer, niet adequaat meer was en is toen geactualiseerd naar wat nu SNL is.

Tekst in beeld: Fleur Smout – beleidsadviseur SNL Natuurmonumenten

Fleur: Een frisse neus halen, ontspannen, een mooie omgeving. Dat moet allemaal beheerd worden. En de SNL zorgt ervoor dat onze boswachters dat kunnen doen.

Tekst in beeld: René Faber – veldcoördinator Agrarisch collectief Rijn, Vecht en Venen

René: En daarmee zorg je ervoor dat die doelen die de overheid stelt, dat je die op gebiedsniveau kunt organiseren. Door die inzet van die veehouders en die akkerbouwers.

Voice-over: In Nederland zijn de provincies verantwoordelijk voor onze natuur. Zij realiseren bijvoorbeeld het Natuur Netwerk Nederland, voorheen de Ecologische Hoofdstructuur. Provincies zijn ook medeverantwoordelijk voor de Natura2000 gebieden, het natuurbeheer, het agrarisch natuur- en landschapsbeheer en het soortenbeleid. Het SNL is ook een instrument dat invulling geeft aan internationale verplichtingen voor natuur. Een van de onderdelen van het SNL is de Index voor Natuur en Landschap.

Arno: We komen uit een tijd, langer geleden, dat we ruim 300 soorten en type landschap en natuur hadden gedefinieerd met elkaar. Die nog verschilden per provincie of per beheerder en niet optelbaar en vergelijkbaar waren.

Fleur: De Index Natuur en Landschap is de gezamenlijke ‘natuurtaal’. Dus als we het hebben over een bepaald type bos. Dan hebben we het overal in Nederland met provincies, met beheerders, over datzelfde type. De index is belangrijk voor ons, in het dagelijks werk zodat we een perceel kunnen typeren, welk type bos is het en we kunnen volgen welke soorten erbij horen en ze ook goed kunnen monitoren.

Voice-over: De Index Natuur en Landschap kent drie onderdelen: natuur, landschap en agrarische natuur.

Tekst in beeld: Natuur, landschap, agrarische natuur

Voor natuur zijn er 47 beheertypen bijvoorbeeld droge heide, vochtige duinvallei of veenmoeras. Landschap kent 13 typen. Denk hierbij aan landschapselementen als een elzensingel of een knotboom. Voor agrarische natuur zijn er 3 leefgebieden en 2 categorieën. De leefgebieden zijn open grasland, open akkerland en dooradering en de 2 categorieën zijn water en klimaat.

De onderdelen natuur, landschap en agrarische natuur zijn voor iedere provincie vertaald in natuurbeheerplannen.

Arno: In een natuurbeheerplan is voor de natuurterreinen exact aangegeven wat het natuurtype daar is, op perceelsniveau. Daarbuiten hebben we natuurlijk in het agrarisch gebied nog gebieden aangegeven waar ook agrarisch natuurbeheer mogelijk is. Dit is niet 1 op 1 maar het zijn zoekgebieden waarbinnen maatregelen kunnen worden getroffen. En de eigenaar hoeft feitelijk alleen zijn eigendom aan te geven. En daarmee staat het subsidiebedrag voor dat gedeelte vast.

René: Hele concrete voorbeelden zijn afspraken die wij met boeren maken in het uitvoeren van beheer zijn bijvoorbeeld dat we een boer vragen om wat eerder met vee te gaan weiden. Zodat daarna een geschikt perceel overblijft voor de kuikens van de grutto. En een ander voorbeeld is dat we bij het onderhoud van slootkanten een boer vragen om een jaar over te slaan omdat het goed is voor de vegetatie die er staat. Of dat we vragen of hij op zo’n manier de slootkant onderhoudt dat de wortels van de planten behouden blijven. Zodat ze het jaar daarop weer goed op kunnen komen.

Fleur: We staan hier op de Utrechtse heuvelrug en hier met SNL subsidie, naast natuurbeheer, zorgen we ook voor voorzieningen. Het is een heel geliefd recreatiegebied dus we zorgen voor bankjes en paden en de balans tussen de kwaliteit van de natuur en de beleving daarvan.

Voice-over: Beheerders die gebruik willen maken van SNL-subsidie moeten gecertificeerd zijn. De beheerders doen daarvoor een aanvraag bij de Stichting Certificering SNL. Deze stichting is door de provincies opgericht en verzorgt namens de provincies de certificering voor het natuurbeheer en het agrarisch natuurbeheer.

In beeld toont de website van Stichting SNL.

Voice-over: Ga naar de website voor meer informatie over het aanvragen van het certificaat.Kwaliteitsborging van natuurbeheer vindt plaats via drie sporen: Certificering, Monitoring en Het Goede Gesprek
Titel: Certificering, Monitoring en Het Goede Gesprek

Voice-over: Controle op agrarisch natuurbeheer gebeurt in het veld door NVWA.
Fleur: Het goede gesprek is het jaarlijkse overleg tussen de beheerder en de provincie over hoe het gaat met de kwaliteit van de natuur.
Arno: Wat we hebben gehaald en wat kunnen we met elkaar doen, zowel aan de kant van de overheid als van de beheerder, om eventuele problemen aan te pakken.
René: En ook is het goede gesprek heel zinvol omdat je samen weer vooruit kunt kijken. En voor het nieuwe beheerjaar kunt kijken hoe je het nog beter kunt doen.

Tekst in beeld: Resultaat SNL in cijfers ( eind 2023)
• Beheer natuur ca 500.000 ha
• Agrarisch natuurbeheer ca 109.000 ha
• Ontwikkeling en kwaliteitsverbetering natuurgebieden agrariërs: 2000 ha p/j

Fleur: Het SNL heeft in Nederand opgeleverd een goede samenwerking tussen provincies en beheerders.
Arno: Natuur in Nederland staat er natuurlijk niet heel goed voor. Maar zonder SNL was dat denk ik dramatischer geweest. En hebben we met elkaar de natuur in NL op een goed peil gehouden. En liggen er ook uitdagingen voor de toekomst om dat verder te verbeteren.
René: En dat we daarmee de soorten waarvoor SNL eigenlijk bedacht is, dat we die daarmee kunnen bevorderen, in stand kunnen houden.

Tekst in beeld: BIJ12 werkt voor provincies