/Onderwerpen/Stikstof/Gebiedsgerichte aanpak/Over gebiedsgerichte aanpak

Over gebiedsgerichte aanpak

Zowel de eisen die de Natura 2000-gebieden stellen aan de stikstofbelasting als de maatschappelijk economische ontwikkelingen verschillen per gebied. Het is daarom logisch om de opgaven – naast een landelijke aanpak – ook gebiedsgericht te benaderen. Dit is ook wat de commissie Remkes aanbeveelt. De situatie in Oost Groningen verschilt immers bijvoorbeeld sterk van die van het verstedelijkte zuid westen van ons land. En Limburg is weer heel anders dan Flevoland. Oorzaken van teveel stikstof, de bodem, de behoefte aan ruimte en het voorkomen van bijzondere natuur verschilt sterk per gebied en vraagt dus steeds een andere aanpak.

Richtinggevende doelen

In juni 2022 zijn de richtinggevende doelen vastgesteld. Deze staan nog niet vast, maar geven richting aan de gebiedsprocessen. In juli 2023 worden de definitieve gebiedsdoelen vastgesteld in de gebiedsplannen. De aanpak verschilt per gebied, want elk gebied is anders. Waar mogelijk worden ook andere problemen aangepakt zoals verdroging en versnippering.

Video: Gebiedsgerichte aanpak

Lees het transcript van deze video

We staan samen voor de grote uitdaging om in het landelijke gebied de natuur te herstellen én de leefbaarheid te behouden. Onze huidige manier van leven is niet houdbaar voor de toekomst. Er is onvoldoende schoon water en de natuur en biodiversiteit staan ernstig onder druk. Dit is geen gemakkelijk verhaal. Tekst in beeld: Stikstofcrisis, boerenprotest, rechtszaken.
Het gaat om een onontkoombare verandering en met name voor de landbouw is de opgave groot. De natuur is de basis voor al wat leeft. Vanuit die gedachte werken Rijk en provincies aan een nieuw perspectief voor iedereen die woont of werkt in het landelijke gebied. Het behalen van de doelen is een landelijke opgave. Tekst in beeld: Doelen klimaat, doelen water, doelen natuur en stikstofreductie.
Provincies gaan met gebiedspartners aan de slag om deze doelen in de gebieden te behalen.
Tekst in beeld: Rijk bepaalt doelen. Provincies en gebiedspartners: hoe bereiken we deze doelen?
Dat is maatwerk, want elke provincie is anders. En er zijn grenzen: niet alles kan overal. Daarom nodigen provincies de gebiedspartners uit om aan tafel te gaan. Hoe herstellen we de natuur én geven we invulling aan mobiliteit, industrie en landbouw? Wat is er mogelijk? En wat is daarvoor nodig? Zo wordt een gebiedsprogramma opgesteld. In juli 2023 worden de gebiedsprogramma’s ingediend bij het Rijk. Dit is een belangrijke eerste stap.
In beeld: Tijdlijn met lopende gebiedsprocessen: Doelen natuur en stikstofreductie, hoofdlijnennotitie NPLG, Doelen water, Doelen klimaat, Gebiedsprogramma’s. Juli 2023.
De nadere uitwerking en uitvoering van de maatregelen gebeurt in de jaren daarna (traject). Onder regie van de provincie gaan de gebiedsprocessen door. Per gebied wordt bepaald hoe de doelen het beste behaald kunnen worden. Per maatregel worden de effecten in kaart gebracht. Alles wordt in samenhang met elkaar bekeken. Door aan tafel mee te praten helpt u om de transitie van het landelijke gebied tot een succes te maken. Zo werkt u mee aan duurzame maatschappelijke en economische ontwikkeling in balans met onze leefomgeving, natuur, water en bodem. Meer informatie: Kijk op de website van uw provincie.

Lerende aanpak

Waterschappen en gemeenten, agrariërs, ondernemers en natuurorganisaties denken allemaal mee. Er wordt ook samenhang gezocht met maatregelen voor klimaat, energie en leefbaarheid. Provincies zetten zich ervoor in dat de bronmaatregelen van de Rijksoverheid om de uitstoot van stikstof terug te dringen, gericht en efficiënt in de gebieden worden ingezet. De Gebiedsgerichte Aanpak is een lerende aanpak. Het IPO ondersteunt dit proces door de uitwisseling van kennis te organiseren en praktijkervaringen van de ene provincie te delen met de andere.

Weergave van de gebiedsgerichte aanpak Stikstofreductie en Natuurverbetering. Zie de uitgeschreven tekst onder deze afbeelding voor een toelichting.

Uitgeschreven tekst

Titel infographic: Gebiedsgerichte aanpak: Werk maken van natuur

Afbeelding toont een provincie waarop verschillende vormen van ruimtegebruik zichtbaar zijn: agrarische bedrijven, natuur, bos, water, bebouwing en ontwikkeling. Onder de afbeelding van de provincie is een onderhandelingstafel zichtbaar, waaraan mensen uit de sectoren landbouw, industrie, bouw, overheid, transport en natuur hebben plaatsgenomen. De mensen overleggen met elkaar hoe de ruimtelijke puzzel gelegd moet gaan worden.

De regie over de gebiedsgerichte aanpak wordt gevoerd door de provincie omdat zij:
– de lokale en regionale omstandigheden kent
– gegevens heeft over stikstofbelasting
– weet waar ruimte is voor vergunning
– de partijen om tafel kan brengen

Oplossingen waaraan gedacht wordt, zijn:
– natuurherstel en ontwikkeling
– minder uitstoot van stikstof bij de bron
– verschillende problemen tegelijk oplossen (droogte, leefbaarheid, kringloopeconomie)
– bijhouden van stikstofcijfers en daarop sturen
– leren van aanpak in andere gebieden

Bron: BIJ12

Gebiedsproces

In een gebiedsproces gaan overheden, ondernemers, maatschappelijke organisaties en burgers met elkaar op zoek naar een aanpak om de opgaven voor natuur, stikstof, water en klimaat in samenhang op te pakken. Per gebied wordt bekeken wat de mogelijkheden zijn. Provincies bepalen zelf het aantal gebiedsprocessen. Dit kan bijvoorbeeld per Natura 2000-gebied zijn, of een clustering van Natura 2000-gebieden, of een met elkaar samenhangend gebied in een provincie. Dit is maatwerk, per provincie.

Gebiedsplan

De gebiedsgerichte aanpak is verankerd in de wet Stikstofreductie en Natuurverbetering (Wsn). Iedere provincie werkt dit uit in een eigen gebiedsplan. Het gebiedsplan beschrijft:

Wat er in een gebied moet gebeuren – de opgave
Uitkomsten van onderzoek hoe het gebied ervoor staat qua natuur – natuurdoel analyse
Wat partijen met elkaar afspreken – het gebiedsproces
De voorspelling of we zo onze doelen halen
Sommige Natura 2000-gebieden liggen in meerdere provincies en stikstof stopt niet bij provincie- en landsgrenzen, een gezamenlijke aanpak is dus belangrijk. Klik op het plaatje van onderstaande ‘roadmap’ om te zien hoe de gebiedsplannen tot stand komen.